Kamienica Szymela i Heleny Wileńskich w Łodzi

---

Historia

Budynek, który obecnie wzbudza zainteresowanie, został stworzony w 1934 roku przez znanego architekta Henryka Lewinsona, na specjalne życzenie Szymela i Heleny Wileńskich. Budowa została zakończona w 1938 roku.

Na początku lat 30. XX wieku rodzina Wileńskich mieszkała jeszcze przy ul. Piotrkowskiej 152, w narożnej kamienicy, która sąsiadowała z dzisiejszą al. Piłsudskiego. Później przeprowadziła się na Plac Komuny Paryskiej. Zgodnie z informacjami zawartymi w książce adresowej Łodzi na lata 1937/1939, w kamienicy mieszkał inżynier Jan Wileński oraz przemysłowiec Stanisław Wileński. Stanisław był właścicielem przedsiębiorstwa S. Wileński, które zajmowało się produkcją filców i mieściło się na Kozinach, przy ul. J. Długosza 48.

Po zakończeniu II wojny światowej, w budynku zlokalizowała się siedziba Polskiej Partii Robotniczej, a później Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Mieszkanie po dawnych właścicielach zostało przydzielone Ignacemu Logowi-Sowińskiemu. Dopiero w 1952 roku siedziba partii została przeniesiona do nowego gmachu wybudowanego przy al. Kościuszki.

W wyniku wielu zmian architektura tego miejsca ewoluowała, a dużą powierzchnię mieszkań podzielono na mniejsze lokale, które szybko zajęli nowi lokatorzy. W latach 60. na pierwszym piętrze kamienicy zamieszkał Jerzy Werner, znany jako jeden z pionierów polskiej motoryzacji oraz rektor Politechniki Łódzkiej w latach 1962-1968. W tym samym czasie, mieszkanie po Wileńskich wynajmował Tadeusz Pawlikowski, który pełnił rolę rektora Akademii Medycznej w Łodzi w latach 1968-1972.

W 2013 roku budynek przeszedł kompleksowy remont, który sfinansowała wspólnota mieszkaniowa. Dzięki Zarządzeniu Nr 772/2023 Prezydenta Miasta Łodzi z 6 kwietnia 2023 roku, kamienica została wpisana do Gminnej Ewidencji Zabytków pod numerem 377.

Charakterystyka

Kamienica, kiedy miała swoją premierę, wyróżniała się luksusowym charakterem, zapewniając mieszkańcom komfort i nowoczesność. Była podłączona do kanalizacji, a także wyposażona w bieżącą wodę oraz gaz, co stanowiło niezwykły standard w tamtych czasach. Dodatkowo, dla wygody lokatorów zainstalowano windy, co znacznie ułatwiało codzienne życie. Mieszkania w budynku zajmowały powierzchnię około 150 metrów kwadratowych, co dawało przestronność i wygodę ich mieszkańcom.

Róg budynku został zaprojektowany w formie zryzalitowanej, podwyższonej wieży, z narożnikami w pełni przeszklonymi na wyższych kondygnacjach. Na wysokości czwartego piętra znajdują się wąskie tarasy, które biegną wzdłuż obu elewacji. Z uwagi na estetykę, na narożu, od strony placu Komuny Paryskiej, umieszczono wysunięte balkony, które są ażurowo ogrodzone metalowymi balustradami, co nadaje budowli lekkości i elegancji.

Wnętrze kamienicy zostało zaplanowane w sposób przemyślany. Oprócz głównej klatki schodowej, w której znajduje się winda, zaprojektowano oddzielne schody gospodarcze, które służyły personelowi. To rozwiązanie jest nietypowe, zwłaszcza w architekturze modernizmu, gdzie dąży się do zatarcia granic społecznych. Służbowa klatka schodowa została jednak połączona z mieszkaniami z obu stron głównej klatki, za pośrednictwem wąskiego przejścia, przypominającego przesmyk, otoczonego przeszklonymi ścianami.

---

Oceń: Kamienica Szymela i Heleny Wileńskich w Łodzi

---