Krystyna Bobrowska, urodzona 30 września 1924 roku w Łodzi, to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiej kultury. Przez całe swoje życie jej pasja do teatru oraz działalność społeczna przyczyniły się do wielu istotnych inicjatyw w regionie.
Odeszła z tego świata 29 kwietnia 2014 roku, jednak jej dziedzictwo wciąż trwa.
Pełniąc rolę wielletniej prezes Towarzystwa Przyjaciół Łodzi, Krystyna Bobrowska wspierała rozwój kulturalny miasta, angażując się w organizację przedsięwzięć artystycznych oraz promocję teatru.
Życiorys
Krystyna Bobrowska urodziła się w rodzinie z tradycjami, gdzie rodzicami byli Helena z Osmulskich oraz Tadeusz Ulatowski, który pełnił obowiązki urzędnika państwowego. W późniejszych latach, swoje dzieciństwo spędziła w Łodzi – konkretnie przy ul. Daniłowskiego 5, na poleskim osiedlu im. Montwiłła-Mireckiego.
Nauka, lata wojny i studia
W młodości uczęszczała do szkoły podstawowej im. Emilii Plater, mieszczącej się przy ul. Nawrot 12, gdzie przez 6 lat rozwijała swoje umiejętności. Następnie kontynuowała naukę w gimnazjum Sczanieckiej przy ul. Pomorskiej 16, jednak ta przygoda z edukacją została przerwana przez wybuch II wojny światowej. Wówczas ona i jej rodzina zamieszkali w kamienicy przy ul. Sienkiewicza 59, gdzie w 1940 roku zostali zmuszeni do opuszczenia domu przez hitlerowskich okupantów. Po tygodniach trudnych przeżyć w obozie przy ul. Łąkowej, ich losy skierowały się do Generalnego Gubernatorstwa.
Rodzinie udało się odnaleźć schronienie u bliskich w Warszawie, gdzie Krystyna kontynuowała naukę w Gimnazjum im. Królowej Jadwigi, osiągając tam „małą maturę” w 1941 roku, a w 1943 roku uzyskując maturę w liceum handlowym. W 1942 roku, podczas pobytu w letnisku u wujostwa w Świdrze, poznała Władysława Bobrowskiego – lekarza i przyszłego znanego chirurga flebologa (1915–1993), którego poślubiła w sierpniu 1943 roku. Wybuch powstania warszawskiego zastał ją w Zalesiu, tuż przed narodzinami pierwszego dziecka, gdzie dotarła do niej wieść o rzekomym rozstrzelaniu męża.
Na szczęście, ta tragiczna informacja okazała się nieprawdziwa, więc po wyzwoleniu Bobrowscy, z ograniczonym dobytkiem, powrócili do Łodzi, gdzie otrzymali mieszkanie przy ul. Sienkiewicza 53. Władysław podjął pracę w szpitalu, a matka Krystyny otworzyła sklep z elegancką odzieżą damską, który prowadziła przez kilka lat. Z pomocą matki, Krystyna mogła kontynuować edukację na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie rozpoczęła studia z zakresu polonistyki oraz teatrologii, które ukończyła w 1960 roku, uzyskując tytuł magistra.
Praca zawodowa
Krystyna Bobrowska rozpoczęła swoją karierę zawodową w 1960 roku, podejmując pracę w Teatrze Nowym w Łodzi jako asystentka w niepełnym wymiarze czasu pracy, dzięki zaangażowaniu dyrektora Kazimierza Dejmka. Od 1971 roku do 1984 pełniła rolę kierownika literackiego tego teatru, jednocześnie angażując się również w sprawy literackie innych teatrów w Łodzi. W 1966 roku z Teatru im. Stefana Jaracza pozyskał ją na kilka lat dyrektor Feliks Żukowski.
Współpracowała również z Wytwórnią Filmów Oświatowych, a jako emerytka została zaproszona przez dyrektora Rajmunda Ambroziaka do pracy w Teatrze Muzycznym, co dało jej okazję do pracy nad takimi spektaklami jak „My Fair lady”, „Me and my girl” czy „Skrzypek na dachu”. Krystyna siłą rzeczy pracowała z wieloma dyrektorami, w tym z Jerzym Zegalskim, Feliksem Żukowskim oraz Wojciechem Pilarskim, ale szczególnie ciepło wspominała lata współpracy z Kazimierzem Dejmkiem, o którym powiedziała: „Teatr jest wtedy dobry, kiedy dyrektor ma osobowość, jak Dejmek, Hussakowski, czy Zawodziński”.
Działalność społeczna
Krystyna Bobrowska darzyła Łódź ogromnym uczuciem. W jednym z wywiadów stwierdziła: „Uważam, że jeżeli jest się łodzianką i jeżeli chce się coś dobrego dla swego miasta zrobić, należy być aktywną.” Oprócz swoich pasji związanych z teatrem, przez wiele lat była zaangażowana w działalność społeczną oraz popularyzatorską. Przez długi czas pełniła rolę przewodniczącej Komisji Kultury Zarządu Łódzkiego Ligi Kobiet Polskich.
Jednakże jej najważniejsze działania miały miejsce w Towarzystwie Przyjaciół Łodzi (TPŁ), w które zaangażowała się na początku lat 60. XX wieku. Od 1970 piastowała stanowisko wiceprzewodniczącej Zarządu TPŁ, a w latach 1990–1999 była jego prezesem. Od 2000 roku pełniła funkcję Prezesa Honorowego TPŁ. Organizowała z prof. Stefanią Skwarczyńską oraz innymi podopiecznymi spotkania, prelekcje oraz akcje kulturalne pod hasłem: „Bliżej Teatru” oraz „Łódź teatralna zaprasza.” Bobrowska była również aktywnym członkiem Klubu Miłośników Teatru, który został założony przez Gustawa Holoubka.
W ramach tego klubu organizowano plebiscyt na najpopularniejszego aktora oraz najlepszy spektakl sezonu, który stał się pierwowzorem nagrody „Srebrnej Łódki”, pomyślanej przez Krystynę Bobrowską. Nagroda ta, przyznawana od 1967 roku, ma na celu wyróżnianie spektakli o najwyższych walorach artystycznych podczas obchodów Międzynarodowego Dnia Teatru 27 marca. Wyróżnienie zaprojektował profesor Zygmunt Cichy, a jego początkową wersję z rąk wicemarszałka Krystyna Bobrowska wręczyła Kazimierzowi Dejmkowi w 1981 roku jako symbol wdzięczności za jego lata pracy w Łodzi.
W ciągu swojej działalności klub organizował także wiele wydarzeń kulturalnych i wystaw, a także publikacje, takie jak cykl broszur dotyczących historii teatralnej Łodzi. Krystyna Bobrowska uczestniczyła w budowie pomnika Leona Schillera w 1982 roku i zainaugurowała obchody Dnia Teatru w tym miejscu, co stało się dla niej źródłem szczególnej satysfakcji. Wspierała także działania władze miasta, które obejmowały realizację fontanny z dziewczyną w pasażu Rubinsteina oraz tablic upamiętniających zasłużonych łodzian, takich jak Artur Rubinstein czy Józef Pilarski, jak również ławeczkę Tuwima, która stała się jednym z najważniejszych symboli Łodzi.
Kolejnym ważnym przedsięwzięciem była organizacja cyklu spotkań pod hasłem „Z Łódką w herbie”, które miały na celu popularyzację wyjątkowych postaci związanych z Łodzią. Wśród zapraszanych gości znajdowali się m.in.: Witold Bacewicz, Aleksander Bardini, Stefania Grodzieńska oraz Ludwik Jerzy Kern. Krystyna była także organizatorką obchodów stulecia urodzin Juliana Tuwima w 1994 roku.
Od 1971 roku wprowadziła również cotygodniowe spacery po Łodzi, które prowadziły takie osobistości jak Stanisław Łukawski czy Zdzisław Konicki. W ciągu 27 lat zainicjowała także koncerty „Cieniom sceny łódzkiej”, podczas których oddawano hołd pamięci wybitnym łódzkim artystom, w tym m.in. Mieczysława Voita oraz Barbarę Rachwalską. Wspierała również pamięć innych zasłużonych łodzian, w tym Eugeniusza Ajnenkiela i Mieczysława Woźniakowskiego, publikując artykuły w Gazecie Wyborczej ku ich pamięci.
W 2000 roku była jedną z głównych organizatorek Światowego Spotkania Łodzian, które zgromadziło pasjonatów swojego miasta. Bobrowska aktywnie uczestniczyła w wernisażach w Widzewskiej Galerii Ekslibrisu, a także wspierała Wojewódzką Bibliotekę Publiczną im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi. Wtyczyła znaczny wkład w gromadzenie zbiory, w tym przyznania blisko dwóch tysięcy książek, które przekazała do biblioteki. W swoim podsumowaniu swojego daru na Miejską Książnicę Łódzką z radością podkreśliła, że: „Po prostu likwidowałam bardzo duże mieszkanie i rozdysponowałam księgozbiór.”
Warto także dodać, że Krystyna Bobrowska była teściową Ireny Szewczyk.
Niektóre publikacje
Oto wybrane publikacje, w których udział miała Krystyna Bobrowska, przedstawiające istotne aspekty historii teatru oraz kultury w Łodzi.
- Teatr Nowy w Łodzi 1949-1979 pod red. Stanisława Kaszyńskiego przy współpracy Krystyny Bobrowskiej i Michała Kuny. Łódź, Wydawnictwo Łódzkie, 1983,
- Dwie prapremiery i jedna premiera. „Nasza Scena” 1960/61 nr 8 s. 3-9,
- Helena Modrzejewska w Łodzi: Z dziejów teatru łódzkiego. „Nasza Scena” 1961/62 nr 4/5 s. 35-39,
- O mojej to Łodzi piosenka… „Kronika Miasta Łodzi” 1998 z. l s. 137-140.
Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia
Krystyna Bobrowska była osobą obdarzoną licznymi odznaczeniami i nagrodami za swoje osiągnięcia w dziedzinie kultury i edukacji. Wśród jej wyróżnień można wymienić:
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany w 2000),
- Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (przyznany w 2010),
- Medal „Przyjaciel Dziecka 2000”,
- Honorowa Odznaka Miasta Łodzi,
- Nagroda Miasta Łodzi (przyznana w latach 1989 i 1998),
- Medal „Pro publico bono” im. Sabiny Nowickiej, przyznany przez Towarzystwo Przyjaciół Łodzi w 2007,
- tytuł „Łodzianka Stulecia”,
- w 2000 roku była nominowana do tytułu Łodzianka Roku 1999.
Bobrowska była również członkiem kapituły, która przyznawała nagrody dla najlepszego redaktora (dawniej krytyka) sezonu w postaci statuetki „Złotego Pióra”, ufundowanej przez Iwonę Śledzińską-Katarasińską. Dodatkowo brała aktywny udział w pracach Ligi Kobiet Oddziału Łódź. Pomimo przejścia na emeryturę, do końca życia utrzymywała bliskie kontakty z ludźmi teatru, regularnie uczestnicząc w premierach.
W 2005 roku, podczas obchodów Święta Łodzi, miał miejsce jej benefis w Łódzkim Domu Kultury.
Biografia Krystyny Bobrowskiej została opublikowana w szwajcarskim wydawnictwie W&W w Polsce. Odeszła z tego świata 9 maja 2014 roku, a jej miejsce spoczynku znajduje się na Starym Cmentarzu w Łodzi przy ul. Ogrodowej.
Przypisy
- Nagrody Miasta Łodzi. Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Łodzi (bip.uml.lodz.pl). [dostęp 31.08.2022 r.]
- Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.mkidn.gov.pl. [dostęp 27.05.2020 r.]
- „Daleko od szosy” – najbardziej łódzki serial obchodzi jubileusz [online], plus.dzienniklodzki.pl, 08.12.2016 r. [dostęp 28.07.2019 r.]
- TVP3 Łódź - Telewizja Polska S.A [online], www.tvp.pl [dostęp 24.11.2017 r.]
- Informacja o nadaniu orderu. [dostęp 04.05.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Halina Machulska | Kacper Bartczak | Julia Chmielnik | Jan Nepomucen Miller | Andrzej Żylis | Wiesław Kaczmarek (społecznik) | Jakub Wiejacki | Antoni Kasprowicz | Izrael Szumacher | Spinache | Agnieszka Kunikowska | Malvina Kaplan | Helena Bechlerowa | Włodzimierz Małek | Jacek Zejdler | Rafał Gawin | Marceli Słodki | Hena Evyatar | Stanisław Winczewski | Marek SzukalakOceń: Krystyna Bobrowska